07.11.2025 5:58

Nie napiszą o nas książek - Fotografia w ms44

8 XI 2025 o godzinie 18.00 zapraszamy do Galerii Sztuki Współczesnej ms44, na otwarcie wystawy znakomitego, społecznie uważnego, polskiego fotografika, Jacentego Dędka, jej tytuł | nie napiszą o nas książek | to wydawałoby się przypadkowy napis zauważony na zrujnowanej ścianie przeznaczonego do rozbiórki częstochowskiego budynku, który okazał się cytatem z płyty niezależnego raperskiego duetu Pękaty|Qzyn, wydanej w roku 2024, pod takim właśnie tytułem.

 Otwarcie na które zapraszamy, to fotograficzna prezentacja w ms44, czyli fascynujący zbiór, szeroko rozumianych, portretów, o którym szczerze pisze Jacenty Dedek: "Wystawa „Nie napiszą o nas książek” jest o niedostrzeganiu pewnych obszarów społeczeństwa, a więc też o braku reprezentacji i niepamięci. Zwyczajna codzienność, która się obok nas toczy, najczęściej nie przykuwa niczyjej uwagi, jeżeli nie pojawi się jakiś wątek sensacji albo dramatu. Natomiast ja dostrzegam w tych równoległych i równoważnych światach, wartości i sensy, o których nie chcemy mówić, ani nawet ich dostrzegać.”

 „Jestem przekonany (pisze Dędek), że codzienności i poszczególnym ludziom, należy się uwaga. Często odróżnia ich od świata pseudo-bohaterów czy celebrytów, niesłychana autentyczność i prawda. Oni nie świecą światłem odbitym, ale są niewyczerpalnym źródłem inspiracji. W tych twarzach i historiach zawiera się bogactwo losów, przeżywanych perypetii i zakrętów życiowych, ukrytych, ale i wyrażonych sensów, wszystko z czego czerpie literatura, film, teatr, jednak zwykle nie oddając im należnego uhonorowania. To jest świat w jakimś sensie wykluczony, niezauważony, który mijamy obojętnie, który nam bezpowrotnie przepada. Portretując (tych) bohaterów staramy się tę lukę wypełnić i choćby poprzez sam akt fotografowania nadać im ważność i przenieść do obszaru pamięci."

 Jacenty Dędek, ur. w 1966 r. w Częstochowie, fotograf niezależny, dokumentalista. Przez ponad dziesięć lat współpracownik polskiej edycji magazynu National Geographic, dla którego przygotował kilkanaście autorskich reportaży. Publikował w Dużym Formacie, Tygodniku Powszechnym, Polityce, Przekroju, Newsweeku, Wprost, Forbes, Przeglądzie, Focusie, Voyage, Podróżach, Kalejdoscope, Wiedzy i Życiu, Die Zeit. W ostatnich latach najchętniej pracuje nad własnymi tematami. Najbardziej interesują go rzeczy zwykłe, dziejące się na marginesie głównych wydarzeń, ale zawsze blisko człowieka. Student czeskiego Instytutu Twórczej Fotografii w Opawie. Od lat dokumentuje Polskę. W 2020 r. wydał album "portretprowincji.pl", będący efektem prawie siedmioletniej podróży po małomiasteczkowej Polsce.

Razem z żoną Katarzyną odwiedził kilkaset miejscowości poniżej 30 tys. mieszkańców, we wszystkich województwach. O którym tak pisze: „Prace nad zbieraniem materiałów trwały w sumie ponad sześć i pół roku, między styczniem 2011r. a połową 2017 r., w całej Polsce, we wszystkich województwach, w miejscowościach nie większych niż 30 tys. Mieszkańców. Odwiedziliśmy kilkaset miast i wsi, zdjęcia powstawały w 421 miejscowościach. Staraliśmy się stworzyć wielopłaszczyznową opowieść o ludziach żyjących w niewielkich miastach, miasteczkach, wsiach. Mimo poruszania się po lokalnych obszarach, chcieliśmy opowiadać o sprawach uniwersalnych, takich, które mogą dotyczyć każdego z nas. Ważne były dla nas tematy społeczne, relacje międzyludzkie, życiowe niedogodności, rzeczy, które uwierają i choć dotyczą naszych konkretnych bohaterów, z imienia i nazwiska, to znane są wszystkim. Chcieliśmy opowiedzieć o tym, jak w miejscach do których niekoniecznie dochodzą nowo wybudowane drogi, widzą siebie, swoje szansę i przyszłość, ludzie tam mieszkający. Bardzo interesowało nas swoiste rozdarcie między starym a nowym. Mieliśmy dziwne poczucie, że coś się już skończyło, albo na naszych oczach kończy, a nowe nie na dobre się zaczęło. Że prowincja jest w dziwnym zawieszeniu. Powstał duży dokumentalny projekt rejestrujący przemiany zachodzące w małych miejscowościach na polskiej prowincji. To opowieść o nas, o Polsce, która zmienia się na naszych oczach.„

 W 2022 roku, w ramach Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego stworzył projekt „Credo” (znany również pod nazwą 42-200), będącym wnikliwym spojrzeniem na rodzinną Częstochowę. To osobista historia o miejscu, tożsamości, ludziach bliskich i nieznajomych, o pamięci zapisanej w materii miasta. Nadchodząca wystawa „Nie napiszą o nas książek” jest wyimkiem z tego cyklu i jego pierwsza indywidualną prezentacją.

 Serdecznie zapraszamy, Galeria Sztuki Współczesnej ms44, Świnoujście, ul. Armii Krajowej 13, wstęp wolny.

 Andrzej Pawełczyk