22.07.2010 0:26

Użądlenia, ukąszenia i ukłucia

Podczas urlopowych (i nie tylko) wędrówek często jesteśmy narażeni na ataki os lub pszczół, dręczą nas komary, a przerażona obecnością człowieka żmija może zatopić zęby w naszym ciele. Jad owadów jest mieszaniną silnych enzymów i peptydów. Gdy dostanie się on pod skórę, powoduje miejscową reakcję zapalną, która objawia się bólem, pieczeniem, zaczerwienieniem skóry - takie reakcje obserwowane są u większości ludzi.

MESZKI

Bardzo drobne owady, rozmnażające się w środowisku wodnym. W Polsce specjaliści doliczyli się około 50 odmian meszek. Nie przenoszą chorób, za to w miejscu wkłucia w skórę wstrzykują toksyczną ślinę o działaniu silniejszym niż u większości innych owadów. Kłują najchętniej w miejsca, gdzie skóra jest najcieńsza, a więc powieki, okolice ust, wnętrze uszu, nosa, nawet ust. Pozostawiają bolesne, krwawiące zmiany, które zdrowym osobom dokuczają nawet ponad tydzień.

KOMARY

Tych na szczęście od trzech lat mamy w Świnoujściu niewiele. Nie mniej jednak pojawiają się w pobliżu terenów podmokłych. Samiec jest wegetarianinem i żyje, zaledwie kilka dni. Samica w naszym klimacie może przeżyć nawet dwa miesiące. Lubi żywić się krwią, najlepiej ludzką. Może jej wypić trzykrotnie więcej niż sama waży (rekordzistki nawet sześciokrotnie więcej). Samica komara składa kilkaset jaj. Do tego potrzebna jest jej wysysana z naszych naczyń krew. Bez krwi jaja zginą. Zginą też bez wody. Owady te potrafią przewidzieć pogodę. Gdy zbliża się burza, komarzyce zaczynają kąsać szczególnie zaciekle.

KLESZCZE

Kleszcze wbijają się w ciało najczęściej w liściastym lesie, szczególnie porośniętym paprociami, jeżynami lub czarnym bzem. Upodobały sobie także brzegi lasów, polany, zarośla w pobliżu stawów i rzek oraz łąki. Sezon ich największej aktywności to maj i czerwiec oraz wrzesień i październik. Ukąszenia kleszcza możemy nie poczuć, ponieważ znieczula on miejsce, w którym przekłuwa skórę. Odkrywamy go najczęściej przez przypadek. Dlatego po spacerze należy obejrzeć dokładnie całe ciało, zwłaszcza pod pachami, w pachwinach, w zgięciach kolan i za uszami, u kobiet pod piersiami. Należy także dokładnie przejrzeć ubranie. Jeśli przynieśliśmy kleszcza, trzeba go usunąć. Jeżeli na usuniemy kleszcza w ciągu 24 godzin a wokół miejsca ukąszenia pojawi się choćby niewielki odczyn zapalny, należy zasięgnąć fachowej rady.
OSY, PSZCZOŁY, SZERSZENIE, TRZMIELE

W Polsce najczęściej mamy do czynienia z reakcją alergiczną na jad owadów błonkoskrzydłych - os, pszczół, szerszeni i trzmieli. Corocznie wskutek silnej reakcji uczuleniowej po użądleniu przez owada w Polsce umiera od kilku do nawet kilkudziesięciu osób. U zdrowych osób pojedyncze użądlenie, choć bolesne, nie jest groźne i nie wymaga pomocy lekarza. Najczęściej kończy się miejscowym zaczerwienieniem i niewielkim obrzękiem. Po odkażeniu miejsca użądlenia ulgę przyniosą wtedy proste, domowe sposoby, np. kompres z tzw. kwaśnej wody, czyli altacetu, lub okład z lodem. Można także wypić wapno. U osób uczulonych na jad owadów nawet pojedyncze użądlenie może doprowadzić do śmierci. Wskazaniem do natychmiastowego wezwania lekarza są mdłości, zawroty głowy, duszności, pojawienie się pokrzywki.
ŻMIJE

W Polsce żyje tylko jeden gatunek jadowitego gada - żmija zygzakowata, która występuje w trzech odmianach: szarej, brunatnej i czarnej. Rozpoznaje się ją głównie po białym zygzaku na grzbietowej części ciała. Na żmiję można się natknąć podczas wędrówek po skalnych zboczach lub przez nasłonecznione polany. Nadepnięta, przestraszona żmija odpiera domniemany atak stosując jedyną swoją broń - jad. O ukąszeniu świadczą dwa punkciki, które zostawiły zęby jadowe, oddalone od siebie o 5 - 10 mm, w zależności od rozmiarów gada. Objawy miejscowe to opuchlizna, ból i zasinienie, powiększenie najbliższych węzłów chłonnych, wybroczyny lub pęcherze wypełnione surowicą w okolicach rany. Osobę ukąszoną należy jak najszybciej przewieźć do lekarza, ponieważ surowica podana po 24 godzinach od ukąszenia nie wywiera działania leczniczego.

Więcej na ten temat w papierowym wydaniu „Wyspiarza niebieskiego”

W materiale wykorzystano informacje dostępne w Internecie.