11.11.2022 6:21

O kormoranach, pogłębianiu toru, nowych wyspach i ściekach

We wtorek 8 listopada na wyspie Karsibór odbyło się wyjazdowe spotkanie robocze Komisji Gospodarki Morskiej Rady Miasta Świnoujście. O pierwszej części spotkania już pisałem wcześniej. W drugiej części na posiedzeniu w filii MDK zajęto się natomiast wieloletnim problem z kormoranami, a przy okazji omówiono sprawy związane z pogłębieniem toru wodnego i wyspami utworzonymi z urobku z dna, usytuowanymi na Zalewie Szczecińskim.

W spotkaniu uczestniczyło troje członków komisji: przewodniczący Jan Borowski, Agnieszka Kaczmarek oraz Andrzej Mrozek, a także radni Joanna Agatowska i Wiesław Góreczny. Uczestniczył również Rafał Zahorski, reprezentujący Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego, Agnieszka Stój wiceprezes Terminalu Promowego Świnoujście, przedstawiciele Lokalnej Grupy Rybackiej (LGR) i Urzędu Morskiego oraz dr Agnieszka Pawełczyk z Morskiego Instytutu Rybackiego i dawny radny Zdzisław Merchelski.

Dyskutowano podczas spotkania na temat wpływu kormoranów na rybactwo i ekosystem rozważając możliwość ograniczenia ich populacji. Zdania co do szkodliwości tego gatunku są nieco podzielone. Rybacy są natomiast zdecydowanymi przeciwnikami kormoranów. Uważa się, że stado liczące ok 1 tys osobników potrafi zjeść dziennie ok 1 tony narybku i ryb. Nawet jeśli wyjadają takie gatunki jak babka, czy jazgarze to pozbawiają w ten sposób pokarmu ryb drapieżnych. Ich odchody zawierają też dużą ilość amoniaku, co też powoduje wypalanie roślinności. Drzewa niestety tego nie przeżywają. W latach 60-tych kormoranów było niewiele i stąd objęto je ochroną. Przez lata jednak ich populacja wydatnie wzrosła i obecnie jest to zasadniczo gatunek inwazyjny . Niektóre państwa (choćby Niemcy) próbują ograniczyć populację poprzez malowanie w gniazdach jajek kormoranów farbami lateksowymi co powoduje brak wykluwania się piskląt. Niektórzy stosują też wybieranie jajek z gniazd, co nie jest zgodne z przepisami, a kormorany i tak znoszą kolejne jajka. Jak informowała dr Agnieszka Pawełczyk z MIR-u, instytut co prawda nie zajmuje się ptakami, ale przed kilkoma laty z wyliczeń wynikało, że przed 5-7 lata było u nas nawet ok 30 tys kormoranów. Z tym, że kormorany dzieli się na bytujące i przelotne. Obecnie jak zaznaczała możliwość odstrzału kormoranów jest tylko na śródlądziu przy zbiornikach hodowlanych i jeziorach. Na wodach morskich jest to jednak niemożliwe. Obecnie kormorany na wyspach przeniosły się głównie w okolice Wicka i klifu lubińskiego. Mówiono o wystąpieniu do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o sprawdzenie możliwości ograniczenia populacji kormoranów oraz przeprowadzeniu badania ich populacji. Jak się okazuje Lokalna Grupa Rybacka trzykrotnie ogłaszała przetarg na opracowanie wpływu kormoranów na ekosystem. Jak zauważyła dr A. Pawełczyk powinno się jednak zmienić ujęcie tematu z wpływu kormoranów na środowisko na ocenę wielkości populacji, co powinno być skuteczniejsze.

Przy okazji zwrócono na spotkaniu uwagę również na fakt innego rodzaju wpływu na zmniejszenie populacji ryb, bez obarczania odpowiedzialnością kormoranów. Jak zauważono OSiR „Wyspiarz” pobiera od wędkarzy łowiących ryby w Basenie Północnym 10 zł za dobę bez względu na występowanie okresów ochronnych połowu ryb, co jako niezgodne z przepisami jest kłusownictwem. Często także sposoby połowu są także niezgodnie z przepisami (spining, albo kilka haczyków na żyłce).

Kolejnym tematem była kwestia pogłębienia toru wodnego Świnoujście-Szczecin, składowania urobku z tych prac na dwóch wyspach usypanych na Zalewie Szczecińskiem i zmian w środowisku jakie powodują. Badania zmian nie są jeszcze pogłębione niemniej jednak daje się zauważyć zmiany w ekosystemie. Jak wspomniała dr A. Pawełczyk zmieniły się prądy wody na zalewie na skutek usypania wysp i konsekwencje tego stanu nie są jeszcze dobrze zbadane. Pogłębienie toru wodnego spowodowało w większym stopniu wtłaczanie wody z Zatoki Pomorskiej w głąb Zalewu Szczecińskiego i zmiany poziomu jego zasolenia w południowej części tego akwenu. Te zmiany sięgają blisko trzykrotnej zwyżki w porównaniu z poprzednim stanem poziomu zasolenia. Rafał Zahorski podniósł kwestę niewykorzystania urobku z pogłębienia toru stanowiącego dobry materiał do zagospodarowania przez samorządy. Nikt jednak nie był do tego przekonany stad tez usypano wyspy co nie jest najlepszym rozwiązaniem. Uczestnicy spotkania informowali również, że wyspy nie zostały od razu umocnione przez co część zebranego tam materiału rozpłynęła się po okolicy powodując spłycenie części zalewu.

Zwrócono także uwagę na konieczność wprowadzenia systemu monitoringu wód Odry. W Niemczech są trzy stacje monitoringu z których pobierane dane automatycznie trafiają na serwery. U nas takich stacji brak, a jak mówił R. Zahorski koszt takiej stacji wynosi 50 tysięcy euro. Przedstawiciel marszałka wspomniał również o tym, że część ekspertów spodziewa się w maju przyszłego roku napływu na zalew tego co nieprzerobione zalega na dnie Odry po ostatniej katastrofie ekologicznej. Dojdzie do tego tym bardziej, że napływają sygnały o kolejnych zanieczyszczeniach w związku z brakiem panowania nad licznymi wydawanymi przez Regionalne Wody Polskie zgodami na zrzuty ścieków.

W efekcie dyskusji opracowano następujące wnioski jakie trafią od Komisji do prezydenta miasta :

1. W wyniku przeprowadzanej dyskusji Komisja widzi potrzebę opracowania niezależnego raportu dotyczącego funkcjonowania kormoranów w ekosystemie oraz przeprowadzenia pogłębionej dyskusji dotyczącej ekosystemu Delty Świny oraz Zalewu Szczecińskiego.

2. Należy ograniczyć kłusownictwo na basenie północnym, zdaniem obecnych na posiedzeniu gości, Ośrodek Sportu i Rekreacji Wyspiarz wydaje pozwolenia na połowów ryb w obrębie basenu północnego. Wędkarze stosują zabronione metody połowu ryb. Komisja apeluje o stanowcze przestrzeganie prawa w tym zakresie.

3. Komisja wyraża zaniepokojenie prowadzonymi pracami w obrębie pogłębienia toru wodnego Świnoujście – Szczecin. Urobek z pogłębienia toru płoszy ryby, zmienia prądy wodne, a usypane na Zalewie Szczecińskim sztuczne wyspy się rozsypują.

4. Komisja wnosi o zamontowanie stałego, systematycznego monitoringu jakości wód Zalewu Szczecińskiego, Kanału Piastowskiego oraz Basenu Mulnik.

 Komisja Gospodarki Morskiej Rady Miasta Świnoujście zwróci się także z wnioskiem do prezydenta aby o większych zmianach w projektach inwestycyjnych była informowana Rada Miasta. Zdaniem Komisji Gospodarki Morskiej znaczące zmiany w projektach powinny być konsultowane z odpowiednimi komisjami Rady Miasta.

KMN