12.08.2018 6:28

SAIL ŚWINOUJŚCIE

W zlotach żaglowców udział biorą zarówno te największe, takie jak fregata STS Dar Młodzieży czy bark Siedov, jak i te mniejsze typu barkentyna (STS Pogoria), bryg (STS Fryderyk Chopin), brygantyna (STS Kapitan Głowacki), kecz, kuter. W lokalnych imprezach, takich jak Sail Świnoujscie, zasadniczo uczestniczą statki z drugiej grupy. Ich różnorodność pod względem wielkości, typu ożaglowania, zabudowy kadłuba, wyposażenia, kolorystyki, czynią je bardzo atrakcyjnymi dla potencjalnych pasażerów, czy osób interesujących się marynistyką.

Biorąc udział w rejsie żaglowcem warto wiedzieć jaki typ ożaglowania ma „nasz” statek, czym różni się od innych biorących udział w tej samej imprezie. Warto też obserwując członków załogi przy pracy z żaglami znać cel ich działań. W czasie pobytu na statku będziemy mieli możliwość uczestniczyć w stawianiu żagli. Podstawowa zasada jaka obowiązuje na żaglowcu mówi, że nie wolno użyć żadnej liny bez dokładnej znajomości jej przeznaczenia. Pasażerowi wolno wykonywać niektóre czynności wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem oficera.

Podział żaglowców

Główny podział żaglowców to klasyfikacja ze względu na rodzaj ożaglowania i liczbę masztów.

Fregata. Ma od trzech do pięciu masztów i na wszystkich podnosi żagle rejowe. Największą fregatą a jednocześnie największym statkiem żaglowym na świecie jest luksusowa pięciomasztowa fregata ROYAL CLIPPER (powierzchnia ożaglowania 5 050m²)

Bark. Ma co najmniej trzy maszty. Na tylnym maszcie podnosi żagiel gaflowy, na pozostałych żagle rejowe. Współcześnie największym barkiem jest SIEDOV (pow. ożaglowania 4192m²). W przeszłości rekord należał do statku FRANCE II (zatonął w 1912 roku), którego pow. ożaglowania wynosiła 6350m².

Barkentyna. Trójmasztowiec. Fokmaszt ma ożaglowanie rejowe, a dwa pozostałe maszty grotmaszt i bezanmaszt- gaflowe.

Szkuner. Ma dwa lub więcej masztów z ożaglowaniem skośnym. Pierwszy maszt jest niższy od kolejnego. Rekord wielkości należał do siedmiomasztowego szkunera THOMAS W. LAWSON (zatonął w 1907roku) - pow. jego ożaglowania wynosiła 4 000m².

Bryg . Ma dwa maszty z ożaglowaniem rejowym i dodatkowo gaflowy bezan na tylnym maszcie.

Brygantyna. Ma dwa maszty. Na fokmaszcie nosi żagle rejowe a grotmaszt ma ożaglowanie gaflowe.

.

Olinowanie

Lin olinowania ruchomego obsługującego żagle jest dużo a ich nazewnictwo i przeznaczenie w dużym skrócie wygląda następująco:

• fały- do podnoszenia żagli skośnych,

kontrafały- do opuszczania żagli skośnych,

szoty- do ustawiania żagli skośnych w stosunku do wiatru i stawiania żagli rejowych,

sejzingi- do mocowania zwiniętych żagli do drzewc,

dirki- do podtrzymywania bomów,

gejtawy- do podciągania rogów szotowych podczas pierwszej fazy sprzątania żagli rejowych,

gordingi- do podciągania liku dolnego i bocznego żagli rejowych do rei,

brasy- do ustawiania rei w stosunku do wiatru,

halsy- do poziomej regulacji rogów szotowych żagli rejowych nie mających pod sobą rei

Liny olinowania ruchomego knagowane są (blokowane) w nagielbankach czyli kołkownicach. Są to poziome belki z otworami na nagle czyli kołki zamocowane na burtach i przy masztach.

Praca przy żaglach wymaga doskonałej znajomości takielunku. Mimo różnych funkcjonujących na świecie rozwiązań obowiązują pewne wspólne dla wszystkich zasady. Kolejność wykonywanych czynności przy konkretnych, wybranych przeze mnie zadaniach według Podręcznika oficera wachtowego STS POGORIA przedstawia się następująco:

Stawianie sztaksli :

• rozwiązać sejzingi,

odknagować fał i kontrafał,

odknagować szoty

wybierać fał luzując kontrafał,

obłożyć fał i kontrafał

wybrać zawietrzny szot,

zbuchtować liny

Stawianie żagli rejowych:

• przebrasować reje do właściwej pozycji,

rozwiązać i i wyluzować sejzingi na rejach, żagiel zrzucić z rei,

zrzucić buchty szotów, gejtaw i gordingów po obu burtach,

wybrać szoty luzując gejtawy i gordingi,

„wypompować” szoty i obłożyć,

obłożyć i sklarować liny

Brasowanie:

• zrzucić wszystkie buchty brasów na pokład,

poluzować szoty i halsy,

równomiernie wybierać brasy z jednej burty luzując z drugiej,

obłożyć brasy z jednej strony i „wypompować” z przeciwnej. Zwykle obkładam

brasy po stronie nawietrznej a „pompujemy” z zawietrznej.

obłożyć i zbuchtować liny,

wybrać szoty i halsy żagli rejowych.

Podpis pod rysunek : Rysunek z Vademecum żeglarza STS POGORIA Sail Training Association Poland

Andrzej Sokołowski