NIK alarmuje o wycinkach lasów bez kluczowych dokumentów

Plany urządzenia lasu (tzw. PULe) to podstawowe dokumenty, na bazie których nadleśnictwa prowadzą gospodarkę leśną. Przyjmowane są na 10 lat i określają m.in. sposób, miejsce i zakres pozyskania drewna. Zgodnie z art. 7, art. 22 oraz art. 35 ustawy o lasach – nadleśniczy prowadzi gospodarkę leśną na podstawie zatwierdzonego PUL. Co kluczowe, projekt planu urządzenia lasu staje się planem urządzenia lasu po jego zatwierdzeniu, w drodze decyzji, wydanej przez ministra do spraw środowiska. 

Lasy poza kontrolą

Już w 2021 r. w raporcie „Lasy poza kontrolą”, przyrodnicy ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot wykazali, że 46 z 429 funkcjonujących na terenie Polski nadleśnictw, nie dysponowało zatwierdzonymi planami urządzenia lasu, a mimo to prowadziło regularną gospodarkę leśną w lasach będących własnością Skarbu Państwa.

To tak jakbyśmy zgodzili się na budowę domu na podstawie projektu budowlanego, a nie pozwolenia na budowę i uzgodnień branżowych. Prowadzenie gospodarki leśnej bez ważnych PULi oznacza, że takie działania nie podlegają żadnej kontroli. Płoszenie, niepokojenie, niszczenie siedlisk i miejsc rozrodu, w tym w okresie lęgowym ptaków może znacząco negatywnie oddziaływać na cenne i rzadkie gatunki i siedliska – mówił Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.  

Kontrola Lasów Państwowych

11 września 2025 r. Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła raport „Adaptacja gospodarki leśnej Lasów Państwowych do zmian klimatycznych”, potwierdzając doniesienia organizacji przyrodniczych. W okresie 2019-2024 PULe dla 233 nadleśnictw (ponad połowa istniejących) były zatwierdzane przez resort środowiska już po tym, jak poprzednie dokumenty straciły ważność – średnio po 9 miesiącach, a w skrajnym przypadku niemal po dwóch latach! Co więcej, jak można przeczytać w raporcie:

„Dyrektorzy RDLP zlecając sporządzanie PUL wyspecjalizowanym podmiotom, zawierali umowy z terminem ich realizacji przypadającym już po wygaśnięciu poprzedniego PUL. Taka praktyka pozbawiała ministra właściwego do spraw środowiska możliwości zatwierdzenia PUL w terminie zapewniającym ciągłość obowiązywania planów urządzenia lasu (...). W konsekwencji, bez planu urządzenia lasu (nawet jeszcze przed zaopiniowaniem jego projektu przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska) prowadzono gospodarkę leśną, pozyskując łącznie 19 929 tys. m3 drewna o wartości 4 566 640 tys. zł, w tym z obszarów Natura 2000”.